Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
Ο δρόμος της Εμπορικής Σχολής Ιωαννίνων, στη διάρκεια του βίου της, δεν ήταν πάντοτε ομαλός. Η Σχολή αντιμετώπιζε πολλά λειτουργικά και άλλα προβλήματα, που απείλησαν ακόμα και την ύπαρξή της. Τα περισσότερα από τα προβλήματα αυτά, τα πάλεψε και τα ξεπέρασε, χάρις στην ενεργητικότητα, την γενναιότητα, την αυταπάρνηση και τον πατριωτισμό των διευθυντών και των καθηγητών της, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν από την Ήπειρο.
α) Το στεγαστικό πρόβλημα
Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα ήταν το στεγαστικό. Η Σχολή στεγάστηκε σε διάφορα κτήρια της πόλης. Το σημερινό κτήριο , όπως και όλη η γύρω περιοχή του Κουραμπά, ήταν ιδιοκτησία Μουσουλμάνων, στέγαζε δε, προ της απελευθέρωσης της πόλης, τον Τούρκο Στρατιωτικό Διοικητή της περιοχής και της πόλης. Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων το ακίνητο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Δήμου Ιωαννιτών, ο οποίος παραχώρησε την επικαρπία στο Αδελφάτο του Δημοτικού Νοσοκομείου "Η Αγάπη".
Ο Δήμος Ιωαννιτών, το 1923, προκειμένου να ιδρυθεί και να λειτουργήσει Εμπορική Σχολή και στα Ιωάννινα, ανέλαβε την υποχρέωση να καταβάλει στο Αδελφάτο του Δημοτικού Νοσοκομείου το μίσθωμα του κτηρίου. Ο Δήμος, από το 1927 και μετά αδυνατούσε να πληρώνει το μίσθωμα του κτηρίου με αποτέλεσμα η Σχολή να κινδυνεύει να σταματήσει την λειτουργία της.
Ευτυχώς όμως, η διεύθυνση της Σχολής πέτυχε τελικά να εγγραφεί η αναγκαία πίστωση στο Προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και τελικά το μίσθωμα του οικήματος το ανάλαβε το συγκεκριμένο Υπουργείο. Παράλληλα, η διεύθυνση της Σχολής, για να αντιμετωπίσει το οξύτατο πρόβλημα στέγασης και να μπορέσει να δημιουργήσει νέα τμήματα , ζητούσε επίμονα την εγκατάσταση της Σχολής σε άλλο κτήριο και συγκεκριμένα στο νεόδμητο κτήριο του Ελισσαβέτειου Παρθεναγωγείου, όπου και τελικά της παραχωρήθηκε.
β) Η παραχώρηση του, παρά τω Ξενοδοχείο Αβέρωφ, οικοπέδου.
Το 1927 εγκρίθηκε η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων, για τη δωρεάν παραχώρηση στην Εμπορική Σχολή του, «παρά τω Ξενοδοχείω Αβέρωφ, δημοτικού οικοπέδου», για την ανέγερση νέου Διδακτηρίου της Σχολής. Ο τότε Δήμαρχος της πόλης Βασίλειος Πυρσινέλλας, όμως δεν υπογράφει το δωρητήριο Συμβόλαιο, προβάλλει αντιρρήσεις, ενώ καταβάλλει παρασκηνιακές ενέργειες, στο Υπουργείο και αλλού, για ακύρωση του διατάγματος! Το πρόσχημα ήταν ότι το νέο σχέδιο πόλης δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο.
Η κατάσταση αυτή αλλάζει στις 4 Σεπτεμβρίου 1929. Τότε με ενέργειες του Διευθυντή της Σχολής Κωσταντίνου Μολυβάδα, με απόφαση του νέου Δημάρχου Ιωαννιτών , ιατρού Δημητρίου Βλαχλείδη παραχωρείται το, παρά το ξενοδοχείο Αβέρωφ, οικόπεδο για ανέγερση του νέου διδακτηρίου της Σχολής.
Ωστόσο και πάλι, λόγω προβλημάτων με τη νομοθεσία, η δρομολόγηση της ανέγερσης του νέου διδακτηρίου καθυστερεί, ο δε Δήμος απειλεί και πάλι ότι θα διακόψει την καταβολή του μισθώματος στο αδελφάτο ! Ο Σύλλογος των Καθηγητών προτείνει τότε στο Υπουργείο την αγορά κτηρίου για την οριστική στέγαση της Σχολής.
Στις 26 Φεβρουαρίου 1931, το Δημοτικό Συμβούλιο Ιωαννίνων παμψηφεί, τάχθηκε υπέρ της εκποίησης του Κτηρίου όπου στεγάζεται η Εμπορική Σχολή και υπέρ της αγοράς του από την Σχολή, υπό τον όρον, όμως, της επιστροφής στον Δήμο, του οικοπέδου που της είχε δωριθεί.
Η αγορά νέου κτηρίου καθυστερούσε χαρακτηριστικά μέχρι που ήρθε ο πόλεμος και η Γερμανική κατοχή 1941 - 1944. Την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής το κτήριο επιτάχθηκε από τα Γερμανικά στρατεύματα, τα γραφεία της Σχολής μεταφέρθηκαν στο σπίτι του Υποδιευθυντή Νικολάου Λέλου ενώ τα μαθήματα γίνονταν τρεις φορές την εβδομάδα, τις απογευματινές ώρες στο Γυμνάσιο Θηλέων Ιωαννίνων.
Το έτος 1945, η Σχολή επανήλθε στο, επί της οδού Δωδώνης 33, διδακτήριο.
Το σχολικό έτος 1947-1948, λόγω των γεγονότων της εποχής (εμφύλιος πόλεμος κ.λ.π.), η Σχολή λειτούργησε, τον μεν μισό χρόνο στο κτίριό της (Δωδώνης 33), τον δε άλλο μισό στο κτίριο της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας.
Τέλος, από το σχολικό έτος 1948-1949 και μέχρι την κατάργησή της (1961), λόγω έλλειψης διαθέσιμων κτιρίων στην πόλη, αλλά και για διάφορους άλλους λόγους, η Σχολή λειτουργούσε τις απογευματινές πάντοτε ώρες, στο κτήριο του Ρομανικού Σχολείου, στην οδό Μιχαήλ Αγγέλου, όπου σήμερα στεγάζεται το 4ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων. Στο ίδιο κτίριο, τις πρωινές ώρες, στεγάζονταν η Ζωσιμαία Σχολή (Γυμνάσιο).
γ) Το «Ειδικόν Σχολικόν Ταμείον»
Το Ειδικό Ταμείο συστήθηκε με σκοπό την ενίσχυση των πόρων του Σχολικού Ταμείου, την συντήρηση των κτηρίων όπου στεγαζόταν κατά καιρούς η Εμπορική Σχολή και τη μέριμνα για την ανέγερση του νέου ιδιόκτητου κτιρίου της, του νέου διδακτηρίου, που επιδιώχθηκε κατά καιρούς. Αν και έγιναν πολλές προσπάθειες να καταστεί εύρωστο και να χρηματοδοτήσει την ανέγερση νέου Διδακτηρίου τελικά λόγω προβλημάτων με τη φορολόγηση και τη νομοθεσία , η προσπάθεια δεν ευοδώθηκε .
α) Το στεγαστικό πρόβλημα
Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα ήταν το στεγαστικό. Η Σχολή στεγάστηκε σε διάφορα κτήρια της πόλης. Το σημερινό κτήριο , όπως και όλη η γύρω περιοχή του Κουραμπά, ήταν ιδιοκτησία Μουσουλμάνων, στέγαζε δε, προ της απελευθέρωσης της πόλης, τον Τούρκο Στρατιωτικό Διοικητή της περιοχής και της πόλης. Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων το ακίνητο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Δήμου Ιωαννιτών, ο οποίος παραχώρησε την επικαρπία στο Αδελφάτο του Δημοτικού Νοσοκομείου "Η Αγάπη".
Ο Δήμος Ιωαννιτών, το 1923, προκειμένου να ιδρυθεί και να λειτουργήσει Εμπορική Σχολή και στα Ιωάννινα, ανέλαβε την υποχρέωση να καταβάλει στο Αδελφάτο του Δημοτικού Νοσοκομείου το μίσθωμα του κτηρίου. Ο Δήμος, από το 1927 και μετά αδυνατούσε να πληρώνει το μίσθωμα του κτηρίου με αποτέλεσμα η Σχολή να κινδυνεύει να σταματήσει την λειτουργία της.
Ευτυχώς όμως, η διεύθυνση της Σχολής πέτυχε τελικά να εγγραφεί η αναγκαία πίστωση στο Προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και τελικά το μίσθωμα του οικήματος το ανάλαβε το συγκεκριμένο Υπουργείο. Παράλληλα, η διεύθυνση της Σχολής, για να αντιμετωπίσει το οξύτατο πρόβλημα στέγασης και να μπορέσει να δημιουργήσει νέα τμήματα , ζητούσε επίμονα την εγκατάσταση της Σχολής σε άλλο κτήριο και συγκεκριμένα στο νεόδμητο κτήριο του Ελισσαβέτειου Παρθεναγωγείου, όπου και τελικά της παραχωρήθηκε.
β) Η παραχώρηση του, παρά τω Ξενοδοχείο Αβέρωφ, οικοπέδου.
Το 1927 εγκρίθηκε η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων, για τη δωρεάν παραχώρηση στην Εμπορική Σχολή του, «παρά τω Ξενοδοχείω Αβέρωφ, δημοτικού οικοπέδου», για την ανέγερση νέου Διδακτηρίου της Σχολής. Ο τότε Δήμαρχος της πόλης Βασίλειος Πυρσινέλλας, όμως δεν υπογράφει το δωρητήριο Συμβόλαιο, προβάλλει αντιρρήσεις, ενώ καταβάλλει παρασκηνιακές ενέργειες, στο Υπουργείο και αλλού, για ακύρωση του διατάγματος! Το πρόσχημα ήταν ότι το νέο σχέδιο πόλης δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο.
Η κατάσταση αυτή αλλάζει στις 4 Σεπτεμβρίου 1929. Τότε με ενέργειες του Διευθυντή της Σχολής Κωσταντίνου Μολυβάδα, με απόφαση του νέου Δημάρχου Ιωαννιτών , ιατρού Δημητρίου Βλαχλείδη παραχωρείται το, παρά το ξενοδοχείο Αβέρωφ, οικόπεδο για ανέγερση του νέου διδακτηρίου της Σχολής.
Ωστόσο και πάλι, λόγω προβλημάτων με τη νομοθεσία, η δρομολόγηση της ανέγερσης του νέου διδακτηρίου καθυστερεί, ο δε Δήμος απειλεί και πάλι ότι θα διακόψει την καταβολή του μισθώματος στο αδελφάτο ! Ο Σύλλογος των Καθηγητών προτείνει τότε στο Υπουργείο την αγορά κτηρίου για την οριστική στέγαση της Σχολής.
Στις 26 Φεβρουαρίου 1931, το Δημοτικό Συμβούλιο Ιωαννίνων παμψηφεί, τάχθηκε υπέρ της εκποίησης του Κτηρίου όπου στεγάζεται η Εμπορική Σχολή και υπέρ της αγοράς του από την Σχολή, υπό τον όρον, όμως, της επιστροφής στον Δήμο, του οικοπέδου που της είχε δωριθεί.
Η αγορά νέου κτηρίου καθυστερούσε χαρακτηριστικά μέχρι που ήρθε ο πόλεμος και η Γερμανική κατοχή 1941 - 1944. Την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής το κτήριο επιτάχθηκε από τα Γερμανικά στρατεύματα, τα γραφεία της Σχολής μεταφέρθηκαν στο σπίτι του Υποδιευθυντή Νικολάου Λέλου ενώ τα μαθήματα γίνονταν τρεις φορές την εβδομάδα, τις απογευματινές ώρες στο Γυμνάσιο Θηλέων Ιωαννίνων.
Το έτος 1945, η Σχολή επανήλθε στο, επί της οδού Δωδώνης 33, διδακτήριο.
Το σχολικό έτος 1947-1948, λόγω των γεγονότων της εποχής (εμφύλιος πόλεμος κ.λ.π.), η Σχολή λειτούργησε, τον μεν μισό χρόνο στο κτίριό της (Δωδώνης 33), τον δε άλλο μισό στο κτίριο της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας.
Τέλος, από το σχολικό έτος 1948-1949 και μέχρι την κατάργησή της (1961), λόγω έλλειψης διαθέσιμων κτιρίων στην πόλη, αλλά και για διάφορους άλλους λόγους, η Σχολή λειτουργούσε τις απογευματινές πάντοτε ώρες, στο κτήριο του Ρομανικού Σχολείου, στην οδό Μιχαήλ Αγγέλου, όπου σήμερα στεγάζεται το 4ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων. Στο ίδιο κτίριο, τις πρωινές ώρες, στεγάζονταν η Ζωσιμαία Σχολή (Γυμνάσιο).
γ) Το «Ειδικόν Σχολικόν Ταμείον»
Το Ειδικό Ταμείο συστήθηκε με σκοπό την ενίσχυση των πόρων του Σχολικού Ταμείου, την συντήρηση των κτηρίων όπου στεγαζόταν κατά καιρούς η Εμπορική Σχολή και τη μέριμνα για την ανέγερση του νέου ιδιόκτητου κτιρίου της, του νέου διδακτηρίου, που επιδιώχθηκε κατά καιρούς. Αν και έγιναν πολλές προσπάθειες να καταστεί εύρωστο και να χρηματοδοτήσει την ανέγερση νέου Διδακτηρίου τελικά λόγω προβλημάτων με τη φορολόγηση και τη νομοθεσία , η προσπάθεια δεν ευοδώθηκε .